سلامت به معني برخورداري از رفاه كامل اجتماعي و رواني است كه بايد براي همه مردم در همه جاي كشور به يك اندازه تقسيم گردد .

توزيع عادلانه سلامت لازمه احياي عدالت در جامعه اسلامي است و حتي ميتوان گفت فرهنگ سلامت از ارائه خدمات سلامت مهمتر است ، تا فرهنگ سلامت ايجاد نشود توفيقي در نهادينه كردن سلامت حاصل نميشود.

اداره سلامت از جمله ادارات تابعه معاونت فرهنگي و اجتماعي شهرداري ميباشد كه مسئوليت خطير آموزش و افزايش سطح آگاهي عموم شهروندان را در زمينه سلامت جسم و روان در سطح تمام محلات منطقه ، با پتانسيل محلي و با هدف رسيدن به جامعه سالم در پرتو ارزشهاي معنوي بعهده دارد.

فعاليتهاي شهرداري تهران در زمينه سلامت از چندسال پيش با تاسيس خانه هاي سلامت و اسباب بازي شكل جدي بخود گرفت و بعدها با راه اندازي مراكز فراموز و شوراهاي سلامت و طرحهايي چون خادمان سلامت مساجد ، وسعت بيشتري يافت و در ماههاي اخير ، با تعامل بيشتر اداره كل سلامت شهرداري با ساير دستگاهها بخصوص وزارت بهداشت، وارد مرحله نويني گرديد . تشكيل شوراي راهبردي سلامت ، ره اندازي دبيرخانه ابتكارات اجتماع محور، برنامه ريزي براي تاسيس مركز مديريت سلامت شهري و همچنين طرحهايي چون باشگاه چاقي و پرديس سلامت ، همگي از جمله برنامه هاي نوين شهرداري در زمينه سلامت هستند .

اهداف بلند مدت اداره سلامت در شهرداري منطقه 12

1- بهبود كيفيت زندگي شهروندان

2- بالابردن سطح آگاهي هاي مردم و جلب مشاركت آنان در زمينه مسائل بهداشتي ، زيست محيطي ، فرهنگي و اجتماعي ، در راستاي فعاليتهاي توسعه شهري

3- تلاش براي تامين سلامت جسمي ، روحي، معنوي ، اقتصادي ، اجتماعي ، فرهنگي و زيست محيطي شهروندان

4- تلاش براي فرهنگ سازي جهت تبديل شهرنشينان به شهروندان آگاه

5- كاهش عوامل خطر تهديد كننده سلامت

اين اداره به منظور گسترش دامنه و كيفيت آموزش در سطح محلات تا كنون اقدام به تاسيس 13 باب خانه سلامت نموده است.

محموعه خدمات ارائه شده در خانه هاي سلامت شامل موارد ذيل ميباشد

1- برگزاري دوره و كارگاههاي آموزشي نظير مهارتهاي زندگي ، كمكهاي اوليه ، تغذيه سالم و .....

2- مشاوره:ارائه خدمات مشاوره فردي مانند خانواده ،ازدواج ، تغذيه و .......

 اجراي طرحها و برنامه هاي و پروژه هاي سلامت

1- طرح شبكه رابطين سلامت

2- طرح پزشك محله

3- طرح بهداشت مساجد

4- اجراي برنامه هاي مناسبتي

5- كانون سالمندان

6- كانون مادر و كودك

7- كانون جوانان و نوجوانان

توسعه رويكرد مبتني بر سلامت در مديريت شهري
استقرار نظام جامع اطلاعات سلامت منطقه
راه اندازي، هدايت و كنترل خانه هاي سلامت در محلات و ايجاد ايستگاههاي سلامت در مدارس، مساجد، مراكز فرهنگي و ...
مطالعه و برنامه ريزي در جهت ارتقاء شاخص هاي سلامت در منطقه (شهروندان و كارمندان)
برنامه ريزي جهت مشاركت فعال و توانمند سازي مردم در تامين و ارتقاء سلامت خود و جامعه
برنامه ريزي در جهت تامين دسترسي عادلانه مردم به خدمات بهداشتي و سلامت اجتماعي
تلاش در جهت تامين محيط زيست سالم شهري
پژوهش كاربردي در حوزه سلامت
تلاش در جهت ارتقاء كيفيت زندگي و تسهيل حضور اجتماعي معلولين، جانبازان و سالمندان
پيشگيري از آسيبهاي اجتماعي تهديد كننده سلامت
برنامه ريزي و تلاش در جهت تامين امنيت و ايمني مواد غذايي
ارتباط و تعامل مثبت با اداره كل سلامت شهرداري تهران
تعاملات برون سازماني با آموزش و پرورش،‌ دانشگاهها، بهزيستي و ...

اهداف کوتاه مدت

ايجاد مديريت واحد سلامت شهري در منطقه 12
گسترش رويكرد شهر سالم با محوريت سلامت در محلات
تدوين بانك اطلاعاتي در زمينه سلامت
ارتقاء خدمات سلامت در سطح منطقه
كاهش عوامل تهديد كننده سلامت
آموزش همگاني سلامت
ارتقاي سطح آگاهي شهروندان از طريق آموزش در خانه هاي سلامت در راستاي فرهنگ شهرنشيني و مشاركت پذير نمودن آنها
گسترش تعامل با شهروندان با توجه به ديدگاه محله محوري
جلب همكاريهاي بين بخشي به منظور ارائه خدمات بيشتر و بهينه به شهروندان

اهداف بلند مدت

بهبود كيفيت زندگي شهروندان
بالا بردن سطح آگاهي هاي مردم و جلب مشاركت آنان در زمينه مسايل بهداشتي، زيست محيطي، فرهنگي و اجتماعي در راستاي فعاليت هاي توسعه شهري
تلاش براي تامين سلامت جسمي، روحي، معنوي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و زيست محيطي شهروندان
تلاش براي فرهنگ سازي جهت تبديل شهرنشينان به شهروندان آگاه
كاهش عوامل خطر تهديد كننده سلامت

ارائه خدمات سلامت روان با تاکید بر تحکیم بنیان خانواده

پیشگیری و کنترل آسیب های اجتماعی و حفظ و ارتقای سطح سلامت جامعه از اهداف اصلی این خدمت می باشد. به همین منظور شهرداری تهران درصدد است با برنامه ریزی و ساماندهی نیروهای تخصصی دارای صلاحیت حرفه ای و اخلاقی، مدیریت و نظارت بر ارائه خدمات روانشناختی در تمامی مراکز مشاوره و خدمات روان شناختی تحت پوشش شهرداری تهران، ارائه خدمات مشاوره و روان شناختی در سطح پیشگیری اولیه به شهروندان تهرانی، ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره پیش از ازدواج به شهروندان تهرانی، ارائه خدمات مشاوره به منظور شکل گیری ازدواج آگاهانه و تشکیل خانواده، ارائه خدمات راهنمایی و مشاوره پس از ازدواج و سبک های فرزندپروری، ارائه خدمات مشاوره ای در جهت تحکیم بنیان خانواده شهروندان تهرانی و کمک به تأمین و ارتقاء سطح سلامت روان شهروندان تهرانی به این مهم دست یابد.

پروژه استقرار پیشگام خانه سلامت در محله محروم

استقرار پیشگام یک خانۀ سلامت در محلۀ محروم از هر منطقه با پوشش ده هزار نفر جمعیت تا پایان سال 1396 از دیگر شاخص های عملکردی اداره کل سلامت می باشد که از اهدف آن، ارزیابی خطرات سلامت شهروندان در محلات محروم و ارائۀ کارت سبک زندگی به آنها ، ارائۀ آموزشهای عمومی و اختصاصی متناسب با وضعیت کارت سلامت به شهروندان و مشاوره کوتاه، ارجاع و پیگیری شهروندان با عوامل خطر قرمز می باشد.

پایش انتظارات درون بخشی

افزایش مشارکت سازمانها و توسعه زمینه های همکاری و همه جانبه آنها در ارتقاء سلامت شهری از دیگر شاخص های عملکردی اداره سلامت می باشد که هدف از آن تلاش و فعالیت جهت تشکل یابی و یکپارچه نمودن فعالیتها به منظور دسترسی موثر به اهداف مشترک در اجرای برنامه های سلامت اجتماعی، ایجاد زمینه لازم جهت استفاده از توان مشارکتی وتعامل بالقوه از اطلاعات علمی و تخصصی دستگاهای مرتبط در عرصه سلامت شهری، تقویت و توسعه همکاری جهت افزایش بهره مندی شهروندان از ارائه خدمات سلامت و حمایت از سازمان های مردم نهاد و دیگر نهادهای فعال و همچنین پژوهشهای اجتماعی مرتبط در حوزه سلامت است.

پایش منشور عمل شبکه های اجتماعی حوزه سلامت

هدف اصلی این شاخص، ساماندهی ارکان و بازوهای اجرایی اداره سلامت است. که در این راستا ساماندهی کانون های ده گانه اداره کل سلامت، ساماندهی سلامت یاران اداره کل سلامت و ساماندهی شوراهای سلامت اداره کل سلامت مدنظر می باشد.

ارائه خدمات آموزش سلامت به شهروندان

فرهنگ سازی و کمک به حفظ و ارتقای سطح سلامت شهروندان از جمله برنامه شاخص اداره سلامت می باشد. طراحی برنامه ها و فعالیت های آموزش سلامت بر پایه نیازها و اولویت های اقشار مختلف شهروندان، ارائه خدمات آموزش سلامت به منظور تغییر و بهبود سبک زندگی شهروندان تهرانی، افزایش کارایی و اثربخشی برنامه های آموزش سلامت، توسعه آموزش هاي همگاني، ارتقاء مهارت ها و توانمندسازي شهروندان در حوزه سلامت و توانمندسازی شهروندان در مقابله با مشکلات و آسیب های اجتماعی تهدید کننده سلامتی، توانمندسازی شهروندان در پیشه کردن سبک زندگی سالم، تلاش در جهت شناساندن اهمیت و ضرورت پرداختن به مقوله سلامت به شهروندان و در نهایت کاهش هزینه های درمان از طریق تغییر رفتارهای نامطلوب به رفتارهای سالم و تامین کننده سلامتی از اهداف این خدمات می باشد.

·    توسعه رویکرد مبتنی بر سلامت در مدیریت شهری

·    استقرار نظام جامع اطلاعات سلامت منطقه

·    راه اندازی، هدایت و کنترل خانه های سلامت در محلات و ایحاد ایستگاههای سلامت در مدارس، مساجد، مراکز فرهنگی و ...

·    مطالعه و برنامه ریزی در جهت ارتقاء شاخص های سلامت در منطقه (شهروندان و کارمندان)

·    برنامه ریزی جهت مشارکت فعال و توانمند سازی مردم در تامین و ارتقاء سلامت خود و جامعه

·    برنامه ریزی در جهت تامین دسترسی عادلانه مردم به خدمات بهداشتی و سلامت اجتماعی

·    تلاش در جهت تامین محیط زیست سالم شهری

·    پژوهش کاربردی در حوزه سلامت

·    تلاش در جهت ارتقاء کیفیت زندگی و تسهیل حضور اجتماعی معلولین، جانبازان و سالمندان

·    پیشگیری از آسیب های اجتماعی تهدید کننده سلامت

·    برنامه ریزی و تلاش در جهت تامین امنیت و ایمنی مواد غدایی

·    ارتباط و تعامل مثبت با اداره کل سلامت شهرداری تهران

·    تعاملات برون سازمانی با مراکز بهداشت، آموزش و پرورش، دانشگاهها، بهزیستی، انجمن های غیر دولتی و ...

     هدف

·      عوامل خطر سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی در حیطه دور و نزدیک به طور عادلانه کاهش یابد.

·      نشانگرهای سلامت از جمله کیفیت زندگی، سرمایه اجتماعی و نشاط به طور عادلانه افزایش یابد.

برنامه و مداخلات

1- مداخلات در مدیریت؛ کلیه استانداردها و مقررات سلامت محوری که مدیران شهری به کار می گیرند (مداخلات نوع اول) اين موارد شامل پیوست توسعه پایدار (سیاست ها، برنامه ها و پروژه های شهری)، آموزشهای سلامت محوری ویژه مدیران و کارکنان، اقدام مبتنی بر شواهد از جمله ارزشیابی و نظارت و استفاده از مشاوران، اجرای برنامههای ارتقای سلامت در درون نهاد شهرداری، هم افزایی در درون بخش، حمایت طلبی و همکاری بین بخشی، استانداردهای طراحی شهری است.

2- مداخلات شهری ؛ کلیه برنامههایی که به منظور فراهم کردن محیط حامی سلامت اجرا می شود (مداخلات توع دوم) اين موارد شامل ایمنی و امنیت شهری، فضاهای عاری از دخانیات، فضاهای تفریحی و معنوی، محیط زیست پاک(آب، هوا و خاک)، تسهیلات مشاوره ای، حمل و نقل عمومی است.

3- مداخلات شهروندی: کلیه برنامههایی که به منظور ارتقای رفتارهای سالم شهروندی اجرا می شود (مداخلات نوع سوم) آموزش شهروندی (مشارکت و مسئولیت پذیری)، مهارت های زندگی، همسری و والدی، مهارت کسب حلال، تعادل کار و زندگی و... از آن جمله هستند.

ارکان

1-  برنامه سالانه پس از تائید شهردار تهران و جلب نظر کمیسیون هاي شورای شهر به تصویب شورای شهر می رسد.

2-  اداره کل سلامت به عنوان واحد رصد [دیده بان] توسعه پایدار شهری مسئولیت تدوین برنامه سالانه، تقسیم کار بین واحدها (نوع اول)، موافقت نامه مناطق و پایش آنها را منطبق با سه برنامه فوق برعهده دارد.

3-  معاونت اجتماعی در مناطق 22 گانه شهری مسئولیت نظارت بر اجرای موافقت نامه مناطق را دارد.

4- اجرای کلیه برنامه های نوع دوم و سوم از طریق سرای محلات و بر اساس شیوه نامه مصوب و بسته های خدمتی استاندارد خواهد بود.

الزامات

1-  بودجه سلامت محوری برای اجرای انواع سه گانه مداخلات توسط واحد رصد توسعه پایدار تعیین و پیشنهاد می شود.

2- تعیین نیازمندی های شغلی، جذب، توجیه و روزآمدسازی و ارتقای انگیزه نیروی انسانی سرای محلات بر اساس آئین نامه مصوب اداره تشکيلات و آموزش شهرداری خواهد بود.

3- نظام پایش عملیات انواع سه گانه مداخلات در مناطق در واحد رصد انجام می شود و كارنامه سالانه سلامت محوري شهرداري هاي مناطق 22 گانه به شهردار ارایه می شود.

4- سالانه بر اساس نظام ارزیابی عملکرد تشویق کارکنان، مدیران، کانون ها، مدیران محله توسط واحد رصد انجام می شود.

5- مرکز مطالعات شهرداری تهران مسئولیت تامین شواهد سال پایه، مطالعات ارزشیابی و دیده بانی شهر تهران منطبق با ماده یک برعهده دارد